Ewa Jackowska, pielęgniarka stomijna, oddział chirurgii, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie
Skóra pełni bardzo ważną rolę w organizmie człowieka. Jednym z jej najważniejszych zadań jest ochrona narządów wewnętrznych przed szkodliwymi czynnikami środowiska zewnętrznego. Dodatkowo,u pacjentów z wyłonioną stomią skóra jest jednym z głównych elementów pozwalających prawidłowo zabezpieczyć przetokę.
Bardzo ważne jest miejsce chirurgicznego wyłonienia jelita, istotny jest kształt brzucha, napięcie mięśni, obecność blizn i innych ran. Jednak, aby dobrze przykleił się sprzęt stomijny skóra dookoła stomii musi być zdrowa. Warto dbać o to szczególne miejsce na ciele stomika. Dbać, to znaczy zapobiegać jakimkolwiek powikłaniom skórnym, tj. zaczerwienieniom, odparzeniom, nadżerkom, alergiom i rozrostowi ziarniny w miejscu zrostu śluzówkowo-skórnego. Jeżeli mimo wszystko dojdzie do powstania niekorzystnych zmian skórnych, należy je odpowiednio zdiagnozować i z zastosowaniem dostępnych środków pielęgnacyjnych, wyleczyć.
ZIARNINA
Ziarnina (czyli nowo powstała tkanka łączna zawierająca bogatą sieć naczyń włosowatych, która wypełnia ubytek powstały po uszkodzeniu tkanki – przyp. red.) poprzez swoją wilgoć zmniejsza zdolność przylepną skóry i może powodować krwawienia. Zalecanym postępowaniem w takim przypadku jest wizyta w poradni chirurgicznej lub poradni stomijnej. Doświadczona pielęgniarka stomijna będzie pomocna w takim momencie życia niedoświadczonego stomika. Samodzielne, niewłaściwe postępowanie polegające na przypalaniu zmienionego miejsca dostępnymi preparatami, może spowodować oparzenia i w następstwie trudno gojące się rany.
ZACZERWIENIENIE
Zaczerwienienie skóry wokół stomii może być spowodowane zbyt dużym otworem w przylepcu stomijnym, jak również podciekaniem treści jelitowej lub moczu pod pierścień przylepca. W takim przypadku należy odpowiednio dopasowywać średnicę otworu do średnicy stomii. Pacjent powinien wiedzieć, że stomia może zwiększać swoją wielkość pod wpływem leków i koniecznych – w przypadku dalszego leczenia – metod diagnostycznych (kontrast). Błędem jest też postępowanie dążące do wyboru sprzętu stomijnego tylko z gotowym otworem, bez możliwości jego modyfikacji i samodzielnego docięcia. Zaczerwienioną skórę należy dokładnie umyć, osuszyć, zastosować krem przeciwko odparzeniom, nadmiar wilgoci powinniśmy posypać pudrem, odczekać a następnie usunąć resztki. Na koniec trzeba nałożyć pastę uszczelniającą i przykleić worek.
NADŻERKA
Nadżerki spowodowane są długotrwałym podciekaniem treści jelitowej. Są to uszkodzenia naskórka przybierające wygląd pęknięć, ubytków skóry. Postępowanie w takim przypadku uzależnione jest od głębokości i wielkości uszkodzenia naskórka. W przypadku głębszych ubytków konieczne może być zastosowanie pod przylepiec specjalistycznych opatrunków. Jeśli zaś są to płytkie pęknięcia to wystarczające są: puder, pasta bezalkoholowa uszczelniająca i odpowiednio dopasowany sprzęt stomijny.
UCZULENIE – REAKCJA ALERGICZNA
Uczulenie na przylepiec lub środki pielęgnacyjne to nie tylko zmiany w kolorze skóry. Alergia może przybierać postać wysypki, drobnych krostek i prawie zawsze powoduje dyskomfort pacjenta. Nieprzyjemne odczucia to swędzenie, pieczenie, szczypanie. Należy wówczas pamiętać, że niektóre leki i preparaty wykorzystywane do diagnostyki (np. kontrast) mogą powodować zmiany w wyglądzie okolicy okołostomijnej. Taka zmiana po wyeliminowaniu środka drażniącego powinna stopniowo ustąpić.
PAMIĘTAJ! Z każdą niepokojącą zmianą na skórze pod przylepcem worka stomijnego można sobie poradzić. Współcześnie istnieje cała gama produktów pielęgnacyjnych, które zapobiegają powikłaniom skórnym wokół stomii, ale także potrafią je doskonale wyleczyć.
W przypadku niepokojących zmian, skontaktuj się z pielęgniarką stomijną.
