Dbając o zęby, zyskujemy nie tylko ładny uśmiech. Dzięki właściwej higienie, możemy uniknąć wielu poważnych chorób. Poza tym zęby są nierozerwalnie związane z układem trawiennym i pokarmowym, co w przypadku osób ze stomią ma duże znaczenie – mówi doktor Magdalena Nowicka-Kutnik, lekarz dentysta z Ciechanowa.
Już małe dzieci słyszą od rodziców, że higiena jamy ustnej to podstawa. Dlaczego jest tak ważna?
Rzeczywiście, higiena jamy ustnej jest bardzo istotna. Czasem pacjenci nie zdają sobie sprawy z tego, że w dużym stopniu decyduje ona o radzeniu sobie z ubytkami, czy to próchnicą, czy to problemami ze stanem jamy ustnej, nie mówiąc już o śluzówce. Jeśli właściwie dbamy o jamę ustną, to unikniemy problemów z przyzębiem, z tkankami miękkimi. W efekcie nasze kości są w lepszym stanie i mamy kontrolę nad tym, co może pojawić się na języku. Mówiąc o higienie jamy ustnej, pamiętajmy, że to nie tylko czyszczenie zębów, ale również kontrolowanie stanu tkanek miękkich, czyli przyzębia oraz języka. W jamie ustnej znajduje się przecież bardzo dużo bakterii – jest ich około 700 różnych rodzajów! Oczywiście, muszą występować, ale ich nadmiar jest szkodliwy. Dlatego tak ważne jest, aby pamiętać o higienie, a na to składają się także regularne wizyty u stomatologa. Badania mówią, że pacjenci, którzy chodzą systematycznie do lekarza dentysty, bardziej dbają o higienę jamy ustnej niż pacjenci, którzy w gabinecie pojawiają się
rzadko.
Na ile lekarz stomatolog po wyglądzie jamy ustnej jest w stanie zwrócić uwagę także na inne choroby pacjenta?
Sprawdzamy, czy nie ma ubytków, ale również, jak wyglądają policzki, podniebienie, dno jamy ustnej czy język. Jeśli na przykład pacjent ma problemy z układem pokarmowym, czy wątrobą, my możemy znaleźć przyczynę na języku
bądź na śluzówce jamy ustnej. Wszystko jest ze sobą powiązane. Pojawia się w tym wypadku żółty nalot na języku.
Czy lekarz jest w stanie po wyglądzie języka stwierdzić, że w organizmie pacjenta dzieje się coś niepokojącego?
Jeśli chodzi o stany grzybiczne w organizmie, to jak najbardziej. Przykładowo, biały nalot na języku świadczy o tym, że pacjent jest po antybiotykoterapii. Nalot pojawia się też w chorobach układu trawiennego. Może świadczyć również o tym, że pacjent przyjmuje dużo leków, które powodują dysbakteriozę organizmu. W przypadku niedoborów witamin z grupy B, pojawia się zaczerwienienie na koniuszku języka lub czerwone plamki na jego grzbiecie. Malinowo-czerwony odcień języka świadczy o objawach szkarlatyny. Problemy z układem krążenia mogą objawiać się z kolei sinym koniuszkiem języka. Osoby z cukrzycą mogą mieć problem z suchością języka i brakiem brodawek. Podczas reakcji alergicznej bardzo groźnym objawem jest obrzęk języka, świadczący o możliwości pojawienia się wstrząsu anafilaktycznego.
Czyli od zębów wiele zależy. Nie przesadzę mówiąc, że od nich może psuć się organizm.
Tak, zależy bardzo wiele. Pacjent, który jest kierowany na różnego rodzaju zabiegi czy operacje najpierw musi odwiedzić stomatologa. Stwierdzamy wtedy, czy pacjent nie ma stanów zapalnych, ubytków, ale też robimy radiologiczną kontrolę.
Osoby, które mają problemy z układem pokarmowym, powinny przywiązywać większą wagę do dokładnego gryzienia i przeżuwania. Jak ważną rolę odgrywają w ich przypadku zęby?
Zęby to nie tylko ładny uśmiech i poczucie własnej wartości, tego że ładnie możemy mówić, czy się uśmiechać. Ale osoby, które mają problem z układem trawiennym, powinny tym bardziej pamiętać, że w jamie ustnej odbywa się pierwszy etap trawienia. Tam pokarm jest rozdrabniany, im lepiej zostanie rozdrobniony, tym łatwiej będzie go strawić, gdy już trafi do żołądka. W jamie ustnej pojawia się enzym amylaza ślinowa, która powoduje trawienie – głównie skrobi, ale też wielocukrów i węglowodanów.
Wielu naszych czytelników nosi protezę. Jak ją pielęgnować, aby służyła jak najdłużej?
Pacjent musi mieć świadomość, że o protezę powinniśmy dbać, jak o własne zęby. Są pewne zasady, o których zawsze przypominamy. Po pierwsze – protezę trzeba czyścić, są do tego specjalne produkty np. tabletki musujące. Na protezach, tak samo jak na zębach stałych, odkłada się pokarm. Głównie przy ujściu ślinianek, zwłaszcza przy śliniance policzkowej. Ważna jest też dbałość o wewnętrzną część protezy, która przylega bezpośrednio do podniebienia. Tam też niestety dostają się resztki jedzenia i ten element też trzeba czyścić mechanicznie. Codziennie wieczorem, przed pójściem spać należy czyścić protezę jak własne zęby, wypłukać ją w ciepłej wodzie i odłożyć na kilka godzin w suche miejsce. Nie jest dobrym pomysłem spanie z protezą, ponieważ śluzówka wtedy nie oddycha i uciska na przyzębie.
Czy zęby osób po przejściach nowotworowych są słabsze?
Jeżeli są to nowotwory w obrębie jamy ustnej i twarzoczaszki, to tacy pacjenci powinni być objęci specjalną opieką stomatologiczną. Ponieważ w takich przypadkach mówimy nie tylko o uzupełnieniu zębów, ale tez uzupełnieniu tkanek
twardych.
Mówiąc o higienie jamy ustnej, nie zapominajmy o języku. Jak o niego dbać?
Brak higieny języka sprzyja gromadzeniu się bakterii, może powodować kandydozę, czyli grzybicę jamy ustnej, a czasem zaburzenia smaku. Jeśli nie będziemy dbać o język, prędzej czy później w jamie ustnej pojawi się nieświeży zapach. Do czyszczenia języka warto używać specjalnej szczoteczki albo skrobaczki. Ale róbmy to bardzo delikatnie, aby nie uszkodzić brodawek.
Rozmawiała: Aleksandra Zalewska-Stankiewicz
