Możliwości i sposobów, aby nauczyć się lepiej radzić ze stresem wynikającym z pandemii i kwarantanny jest sporo. Sami możemy sobie pomóc, wykorzystując w tym celu naturalne metody. Na początek dajmy sobie prawo do odczuwania różnych emocji. O naturalnych sposobach na poprawę nastroju w czasie pandemii rozmawiamy z psychologiem, Sylwią Jeniec.
Rozmawiała: Aleksandra Zalewska-Stankiewicz
Ostatnie miesiące są trudne. W różnych sferach życia i w wielu osobach wywołują sporo lęku. Niepewność tego, co nas czeka, wpływa na nasz stan psychiczny. Co dzieje się w naszych głowach?
Sytuacja, w jakiej się znaleźliśmy, ma niekorzystny wpływ na większość ludzi. Nawet, jeśli udaje nam się osiągnąć równowagę, nagle zmieniają się okoliczności, pojawiają się kolejne obostrzenia i znów wszystko wymyka nam się spod kontroli. Z punktu widzenia psychologii to trudny czas, zwłaszcza jeśli zmagamy się nie tylko z pandemią, ale także z chorobą przewlekłą. Od ponad roku żyjemy w napięciu, a niektórzy wręcz w dużym strachu – o siebie, o najbliższych, a także o pracę, o przyszłość. Nie wiemy, co się wydarzy, odczuwamy różne nieprzyjemne emocje. Oczywistym jest, że długotrwały stres w tak dużej dawce, osłabia odporność organizmu. Jeśli ten stan napięcia trwa zbyt długo może nawet prowadzić do zaburzeń snu, apetytu, obniżonego nastroju, ale także do odczuwania dolegliwości bólowych, w szczególności głowy, brzucha czy kręgosłupa.
Co możemy zrobić sami dla siebie, aby poprawić samopoczucie w naturalny sposób?
Możliwości i sposobów, aby nauczyć się lepiej radzić ze stresem, jest na szczęście sporo. Sami też możemy sobie pomóc, wykorzystując w tym celu naturalne metody. Na początek dajmy sobie prawo do odczuwania różnych emocji, jak złość, gniew, żal, bezsilność, poczucie straty. Już samo nazwanie i powiedzenie o swoich odczuciach i emocjach da nam siłę, aby sobie z nimi poradzić. Potrzebujemy teraz być dla siebie bardziej wyrozumiali. To czas, żeby zwolnić, więcej odpoczywać, skupić się na relacjach z najbliższymi oraz na sobie. Ważna jest ta chwila, tu i teraz. Wszyscy marzymy o wolności i o tym, by w końcu zacząć oddychać pełną piersią świeżym powietrzem.
Spacer z zachowaniem dystansu, to dobry sposób, żeby się zrelaksować?
Idealny, biorąc pod uwagę okoliczności przyrody. Po to mamy cztery pory roku, aby z nich korzystać, a ta najpiękniejsza z pór właśnie trwa. Spacer z zachowaniem dystansu to bardzo dobry sposób na relaks i poukładanie myśli. Jest wiele miejsc, w których nie ma dużych skupisk ludzi – choćby lasy. Aktywność fizyczna dostarcza nam endorfin, czyli hormonów szczęścia, dzięki czemu czujemy się bardziej radośni. Po drugie – sam kontakt z przyrodą ma na nas korzystny, a nawet terapeutyczny wpływ. Przyroda nas uspokaja i działa pozytywnie na zdrowie, pomaga złagodzić wewnętrzne napięcia. Jest nawet rodzaj terapii, który nosi nazwę hortiterapia, czyli inaczej ogrodoterapia. Możemy ją stosować biernie, po prostu obserwując rośliny i przebywając na łonie przyrody albo wykazywać większą aktywność, choćby podejmując się lekkich prac ogrodowych. Dzięki temu odzyskamy wewnętrzną harmonię, a nasze samopoczucie na pewno się poprawi. Ruch na świeżym powietrzu dostarcza nam endorfin.
Czy ćwiczenia w warunkach domowych mogą także wpłynąć pozytywnie na nasz nastrój?
Oczywiście, to doskonały sposób na poprawę humoru. Trening w warunkach domowych może być tak samo wartościowy, jak ten w siłowni. Poza tym można ćwiczyć w gronie wirtualnym, nowoczesne technologie dają nam możliwość kontaktu z osobami na całym świecie. Warto z nich korzystać także w inny sposób. Popularne stały się rozmowy przez komunikatory. To dobrze, ponieważ rozmowy z innymi są teraz bardzo potrzebne. Ne jesteśmy stworzeni do życia w samotności.
Jakie inne naturalne metody na poprawę samopoczucia mogą się sprawdzić?
Zimą furorę zrobiło morsowanie. Teraz powraca, już drugi sezon z rzędu, moda na przyczepy kempingowe, kampery i jachty. Parki w miastach chyba nigdy nie były aż tak oblegane, jak teraz. Bez względu na porę roku polecam kąpiel w domu przy świecach z wykorzystaniem aromaterapii. Zadbajmy o zmysły. Poprośmy bliską osobę o masaż albo sami pomasujmy swoje ciało. I pamiętajmy, że każdemu zupełnie coś innego może poprawić nastrój. To dobry czas, aby wypróbować różne możliwości. Pomocne mogą okazać się afirmacje – czyli pozytywne zdania na swój temat wypowiadane na głos lub zapisane na kartce. Ta metoda pomaga uwierzyć w siebie, w nasze dobre strony i moc sprawczą. W ramach profilaktyki zdrowia psychicznego każdemu polecam po prostu praktykowanie uważności, czyli bycie tu i teraz, skupienie na chwili obecnej, obserwowanie świata za pomocą zmysłów. Bycie w teraźniejszości zamiast ciągłego wybiegania w przyszłość oraz rozpamiętywania przeszłości. Praktykowanie życzliwości i wdzięczności. Być może komuś pomoże kolorowanie mandali albo praktykowanie aromaterapii czy wizualizacji. Ta ostatnia to świetna metoda pracy nad umysłem. Polega na tworzeniu w głowie pewnych obrazów, dzięki czemu nasz mózg nastawia się na konkretne działanie.
Jedzenie również może działać terapeutycznie?
Smaczne, pachnące jedzenie to uczta dla zmysłów. Sam proces przygotowania posiłków dla najbliższych może zadziałać na nas kojąco. Oczywiście, tylko zdrowe, zbilansowane i pełnowartościowe produkty mają szansę wpłynąć korzystnie na nasze ciało i umysł. Fast foody przynoszą pocieszenie tylko na chwilę, a ich spożywanie ma wiele skutków ubocznych.
Zna Pani jakiś ekspresowy sposób, dzięki któremu możemy spojrzeć na świat przez różowe okulary?
Wystarczy zacząć od czegoś naprawdę prostego – od ćwiczeń z oddechem. Weź kilka głębokich, powolnych wdechów, a następnie wykonaj kilka spokojnych wydechów. To proste ćwiczenie sprawdzi się w każdym miejscu o dowolnej porze. Ponadto pozytywnie wpłynie na zdrowie. Sprawdzoną metodą relaksacyjną jest trening autogenny Schultza, polegający na wykonywaniu serii ćwiczeń zaczerpniętych z jogi i medytacji zen. Świetny jest też trening Jacobsona, polegający na napinaniu i rozluźnianiu poszczególnych grup mięśni.
A medytacja?
To najprostsza i skuteczna metoda. Wystarczy znaleźć spokojne miejsce i zarezerwować sobie kilka minut. Usiąść lub położyć się wygodnie. Zacznij spokojnie oddychać, świadomie pogłębiaj oddech, aż poczujesz przeponę. Jeśli pojawi się jakaś myśl, obserwuj ją i wyobraź sobie np., że ona wchodzi do balonika i znika za horyzontem. Poczuj wszystkie sygnały ze świata – skup się na dźwiękach i zapachach, ale nie oceniaj ich. Bądź świadomy swojego ciała od samej góry po kolei, aż do palców u stóp. Medytacja to udowodniona naukowo metoda, która wpływa korzystnie na zdrowie fizyczne i psychiczne, pomaga poradzić sobie ze stresem, redukuje napięcie, uspokaja i sprawia, że czujemy się szczęśliwsi.
