Na naszym webinarze prowadzonym przez panią Katarzynę Witkowską, pielęgniarkę stomijną, padło wiele ważnych pytań. Po webinarze wysyłaliście też swoje komentarze. Zebraliśmy najczęściej pojawiające się tematy, aby ułatwić stomikom usystematyzowanie przekazanej wiedzy.
Katarzyna Witkowska, pielęgniarka stomijna
Jak przygotować się do zmiany sprzętu stomijnego oraz pielęgnacji stomii?
Najlepiej ustalić sobie odpowiednią porę dnia (dla każdego indywidualną), kiedy stomia mniej wydala: w przypadku ileostomii, urostomii najczęściej rano, po nocy, a w przypadku kolostomii porę po zakończonym wypróżnieniu (gdy cykl wypróżnień jest już wyregulowany). Najwygodniej stworzyć sobie w domu kącik z akcesoriami niezbędnymi do wymiany sprzętu i pielęgnacji oraz miejsce, w którym mamy komfort intymności. Do przechowywania sprzętu mogą służyć: kosmetyczka, koszyczek, kontenerek, stolik z szufladkami na kółeczkach, szuflada w komodzie lub szafce łazienkowej, półka w szafce, itp.
Jakie środki do zaopatrzenia stomii i pielęgnacji skóry wokół powinny znaleźć się w takim miejscu?
Aby zmiana sprzętu przebiegła bez zakłóceń, warto mieć pod ręką najpotrzebniejsze rzeczy:
• sprzęt – płytki + worki, worki, nożyczki, suszarka lub okolica grzejnika-kaloryfera
• płatki kosmetyczne
• ręcznik papierowy
• woreczki na opady – małe łazienkowe 15-20 litrowe (wygodne).
Na co szczególnie powinniśmy zwrócić uwagę?
Pamiętajmy, aby zawsze odklejać przylepiec przy użyciu sprayu do jego usuwania – wówczas nie uszkadzamy naskórka. Szczególną uwagę powinniśmy zachować w końcowej fazie, odklejając dolny brzeg przylepca, ponieważ wówczas często dochodzi do szarpnięcia i uszkodzenia skóry. Jeżeli przylepiec odklei się wcześniej niż planowaliśmy, a używamy pasty stomijnej uszczelniającej, której nie możemy zmyć, ponieważ dobrze przylega do skóry, to musimy pamiętać, aby nie drapać i nie skrobać pasty, tylko użyć środków do usuwania przylepca i zmywaczy do skóry. Usuwamy tylko taką warstwę, jaką możemy, a resztę zostawiamy na skórze. Przemywamy skórę wokół stomii wilgotnymi (zmoczonymi w czystej wodzie) płatkami kosmetycznymi. Zmywamy tyle ile się uda, osuszamy ręcznikiem papierowym i suszarką, po czym przyklejamy nowy worek, również używając pasty lub/i pierścienia.
Jak powinna wyglądać prawidłowa śluzówka?
Prawidłowa śluzówka ma kolor różowy lub malinowy. Normalne jest niewielkie podkrwawianie śluzówki pojawiające się przy oczyszczaniu i myciu okolicy wokół stomii, a jego powodem jest uraz mechaniczny. Najlepszym sposobem na jego zniwelowanie jest natłuszczanie. Suchą śluzówkę powinniśmy natłuszczać parafiną, wazeliną lub olejem.
Co powinno nas zaniepokoić?
Jeśli kolor śluzówki zmienia się na siny lub czarny, wówczas może dojść do martwicy. Niezbędna jest w takim przypadku wizyta u lekarza. Podobnie w przypadku, jeśli zauważymy: krew wydobywającą się ze światła jelita, sikający strumień krwi z widocznego jelita, wyciek ropny, rozejście się szwu skórno-śluzówkowego, wypukłości na śluzówce stomii, których wcześniej nie było, rozrastające się wokół śluzówki na skórze narośla, wybujała, krwawiąca ziarnina, z którą nie można sobie poradzić, głębokie, sączące się podrażnienia skóry wokół stomii, których nie można wygoić, pierwszorazowe wypadnięcie pętli jelita, widoczna wypukłość wokół stomii lub wypukłość wokół stomii powiększająca się stopniowo z czasem, co może sugerować pojawienie się przepukliny okołostomijnej.
Co ze zmianą sprzętu poza domem?
Tu najważniejsze jest opanowanie emocji. Sprzęt możemy zmienić w zasadzie w każdym miejscu. Należy jedynie zapewnić sobie odrobinę intymności i zawsze mieć przy sobie kosmetyczkę z potrzebnymi akcesoriami. W kosmetyczce powinny znaleźć się:
• kilka arkuszy ręcznika papierowego i płatków kosmetycznych, woreczki na odpady
• spray do usuwania przylepca, zmywacz w chusteczkach
• pasta stomijna w tubie, ewentualnie puder i pierścienie w paskach (półksiężyce)
• worek, ewentualnie płytka + worek – z wyciętym otworem (żeby nie martwić się, jak go wyciąć)
• mała butelka z wodą
• zapas spokoju, cierpliwości i optymizmu.
Czy pielęgnacja stomii zależy od jej rodzaju?
Duże znaczenie ma to, jaką treść wydala dana stomia. Najłatwiej jest zaopatrzyć i pielęgnować kolostomię, która wydala treść okresowo. Daje pacjentowi czas na prawidłową pielęgnację i jej właściwe zaopatrzenie. W przypadku powikłanej stomii ważne jest, żeby właściwie dobrać sprzęt z najlepiej dopasowanym przylepcem: Convex, Concave. W zasadzie nie ma znaczenia, czy jest to sprzęt 1- czy 2- częściowy. To zależy od upodobań pacjenta. W przypadku ileostomii czy urostomii preferuje się sprzęt 2-częściowy, który pozwala na kontrolę nad wypływającą treścią (można zawsze zastosować tampon OB czy zatyczkę z ręcznika papierowego), co pozwala na dokładniejsze wklejenie przylepca w suchym otoczeniu. Nie dochodzi wtedy do podciekania treści i przylepiec lepiej trzyma się na skórze.
Jak często powinno zmieniać się sprzęt stomijny?
Tak naprawdę to nie ma rekomendacji, co do czasookresu wymiany sprzętu. Jeżeli dochodzi do częstego podciekania, to wymianę sprzętu należy wykonać za każdym razem, kiedy to się stanie, w celu ochrony skóry przed podrażnieniami. Jeżeli sprzęt jest dobrze dopasowany i nie dochodzi do podciekania i podrażnień skóry, moi pacjenci z urostomią utrzymują przylepiec 4–6 dni, wymieniając worek co drugi dzień, przy tej okazji oczyszczając okolicę stomii w płytce w celu zapobiegania rozwijania się infekcji układu moczowego. Podobnie jest z pacjentami z ileostomią, u których rekomenduję wymianę sprzętu co 3–4 dni (jeśli nie dochodzi do podciekania). Jest to optymalny czas pozwalający na uniknięcie powikłań. U pacjentów z kolostomią rekomenduję zmianę sprzętu co trzeci dzień. Treść jest zwykle zwarta, nie zsuwa się do dołu worka, co bardzo przeszkadza pacjentom, zwykle przesuwają ją ruchem dłoni do dołu, stosują żel/płyn dezodorant, który ma właściwości „poślizgowe” i pod jego wpływem treść samoistnie się przesuwa. Otwór w przylepcu powinien być większy o 2–4 mm od wielkości stomii, ponieważ zwarta treść podczas wydalania potrafi pociągać brzeg przylepca i go odklejać albo przy przesuwaniu treści dłonią pacjent sam może wepchnąć ją pod przylepiec. Wymaga to kontroli i samoobserwacji.
Rozmawiała: Beata Michalska, Młodszy Specjalista ds. Digital Marketingu Coloplast
Masz pytania dotyczące stomii? Wypróbuj bezpłatne narzędzie Troubleshooter: Wskazówki dotyczące rozwiązywania problemów w życiu ze stomią (coloplast.pl)
Czy znasz już sprzęt SensuraMio Concave? Wejdź i zamów bęzpłatną próbkę: Płytka stomijna idealnie dopasowana do wypukłości i przepukliny – Sensura®Mio Concave (coloplast.pl)
Znasz już akcesoria Brava? To najlepsze środki do zmywania i pielęgnacji skóry wokół stomii. Wejdź i zamów bezpłatną próbkę: Brava Srodki do pielegnacji skory (coloplast.pl)
Podmiot prowadzący reklamę: Coloplast sp. z o.o.
Nazwa producenta: Coloplast A/S
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
